Bugün biraz gerilere gideceğim, ilk işim bir arkadaşımı taklit ederek kese kağıdı yapıp satmak olmuştu. O zaman başıma gelenleri daha önce de anlatmıştım ama bir defa daha anlatacağım.

20 inci asrın ikinci yarısında 1957 yılında idi, Bahar mahallesinde oturuyor, evimizi tamamlamaya çalışıyor ve bu arada da Bursa Ticaret Lisesine kaydolduğum için ders çalışıyordum.

Mahallede Bakkal Hasan ağanın oğlu Erol adında bir arkadaşım vardı. Erol, yerinde duramayan, bir şeyler yapmaya çalışan bir arkadaşımızdı. Daima araştırma yapıyor, para kazanmaya uğraşıyordu. Bir gün beni de çağırdı. Babası bakkal olduğu için- o zamanlar – gazete kağıdından kese kağıtları her yerde ve çok kullanılıyordu. Gazete kağıdı çok bol ve neredeyse bedava.

Gazete kağıdını kese kağıdına çevirmeyi düşündük. Üstelik öyle yapışkan falan da kullanmaya lüzum yok. .Undan yapılan çiriş dediğimiz bir yapıştırıcı kullanıyoruz. O sene kendimize göre iyi para kazandık. Defterimizi kitabımızı ailemize yük olmadan alabildik.

Ertesi sene, biz iki ortak ayrıldık. Tipik Türk davranışı. Erol ayrı, ben ayrı olarak kese kağıdı yapmaya başladık. Hangi bakkala gitsek, söylediğimiz fiyata hemen atlıyorlar ve hatta bize peşin para bile veriyorlar. Allah, Allah, burada bizim keşfedemediğimiz bir durum var ama neyse. Biz çalıştık, hem de çok çalıştık. Ama sonunda sermayemizi bile zor kurtardık.

Acaba ne oldu da kar edemedik, bilemiyoruz.

O tarihte Ticaret lisesi birinci sınıfa gidiyorum ama enflasyon, devalüasyon gibi konuları daha okumadık ve bilmiyoruz.

Oysa 4.Ağustos.1958 tarihinde “İktisadi İstikrar Tedbirleri” uygulanarak 1 $ = 2.80 TL. dan 9,- TL. ya çıkarılmıştı.

Yani Türkiye 2,80 uzanmıştı.

Türk parası büyük bir değer kaybetmişti.

Olan da fiyat, enflasyon, devalüasyon gibi konuları bilmeyen biz kesekağıdı müteşebbislerine olmuş ve kendimizi zor kurtarmıştık. İş adamı da olamamıştık.

Daha sonra Ticaret Lisesi bitince İstanbul Sultanahmet İktisadi ve Ticari İlimler Akademisine gitmiş, oradan sonra da İşletme iktisadı enstitüsünü de bitirmiştim. Tabii bu kadar çok yıl okula veya okullara gidince Türkiyede 1946, 1958, 1970, 1980, 1994 ve 2001 yıllarında devalüasyon olduğunu, bu devalüasyonların sonucunda da yine ülkemizde darbelerin olduğunu farkettik.

Devalüasyona karşı tedbirlerin de olduğunu öğrendik. Özellikle maliyet muhasebesi, bütçeleme gibi teknikleri iyi uygulayan firmaların aynı zamanda Türkiye ve dünyadaki ekonomik hareketleri de yakından takip ettiklerini gördük.

1963 lerden itibaren bir çok firmada çalıştım. Yukarıdaki tarihlerde olan devalüasyonların, yani Türk parasının değer kaybetmesinin de farkına vardık. Okuduklarımızı da elimizden geldiği kadar uygulamaya çalıştık.

Özellikle benim çalışmamda her zaman şunu savundum.

Bakkal dükkanı bile olsa bütçe yapmalıyız.

Bu takdirde devalüasyon ve fiyat artışları ile baş edebiliyorduk.

Hatta evlendiğim tarihte eşim ve bir çok arkadaşım benim ayrı bir bütçe defterim olduğunu bilirler.

Gerek çalıştığım şirket ve gerekse evimde daima tahmini bütçe, esnek bütçe, maliyet muhasebesi, dünyadaki fiyat artışlarını takip etmek çalışmalarımızın olmazsa olmazı idi.

Daha sonra Yeminli Mali Müşavir oldum.

Özellikle, bütçe ve fiyat artışları benim için özel takip edilmesi gereken durumdu. 2001 e kadar olan bütün fiyat artışı, devalüasyon ve benzeri belaları iş yaptığım firmalar daima aştı ve büyüdüler. Son 2-3 yıldır Türkiye’de enflasyon veya fiyat artışı ile mücadelede Türkiye kaybetmektedir.

Neden?

Neden?

Yazımın sonunda şunu söylemek isterim. Enflasyon, fiyat artışı, devalüasyon gibi durumlarda neler yapılacağı iktisatçılar tarafından formüle edilmiştir.

Ülkemin insanları, ülkemin idarecileri lütfen iktisat teorilerini tam olarak uygulayın, bir daha fiyat artışları, enflasyon, devalüasyon gibi olaylarla karşılaşmayalım.

Bu son olsun diyorum.